Afgelopen zondag bezochten we met het ICA SPA-bestuur in Erfurt het terrein van de Topf fabriek. Daarvan bestaat alleen nog het kantoorgebouw. De machinefabriek Topf & Söhne werd in 1878 opgericht. Een van de specialiteiten was het produceren van vuilverbrandingsovens en van ovens voor crematoria. Hoewel de firma Topf weinig op had met de nazi's, traden de beide directeuren in 1933 toch toe tot de NSDAP, om op die manier het familiebedrijf te redden. Dit legde hen geen windeieren, de omzet en winst stegen vanaf dat moment fors. Vanaf 1939 richtte Topf voor de SS in de concentratiekampen crematoria in, te beginnen in Buchenwald. De firma produceerde daarvoor ovens, die het mogelijk maakten grote aantallen lijken in korte tijd te verbranden. Gedurende de oorlog werden op eigen initiatief van Topf deze ovens voortdurend "verbeterd". De medewerking die Topf gaf aan de nazi's was volkomen vrijwillig en leverde financieel niet al te veel op, hooguit 3 procent van de omzet was eraan gerelateerd.
Het voormalige Topf-kantoor is sinds 2011 ingericht als gedenkplaats. Daar wordt niet alleen ingegaan op de zwarte geschiedenis van Topf, maar via congressen, lezingen en bijzondere exposities wordt ook de aandacht gevestigd op ethisch kwesties waar bedrijven heden ten dage nog steeds mee te maken krijgen. In zijn opzet is dit museum uniek in Europa.
Het museum had zonder archieven niet kunnen bestaan. Het bedrijfsarchief van Topf was volkomen in de vergetelheid geraakt totdat het in 1993 in handen kwam van de Fransman Pressac, die de gedachte aanhing dat de holocaust een leugen was. Aan de hand van dit archief dacht hij zijn gelijk te kunnen bewijzen. Maar het tegendeel gebeurde, door kennis te nemen van het bedrijfsarchief, veranderde hij volledig van gedachten. Direct na zijn dood in 2003 lukte het Bernhard Post, onze gastheer en directeur van het Thüringisches Hauptstaatsarchiv in Weimar, om het Topfarchief in handen te krijgen. Zo kon het de basis worden voor de tentoonstelling op het oude fabrieksterrein.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten